beoordeel je eigen foto

Kunstcritici hebben zes ‘criteria van voortreffelijkheid’ vastgesteld waarmee je foto’s kunt beoordelen. Hoe pas je die zes schalen toe op je eigen foto’s?

Het hele model toepassen op je eigen recente opnames zal onwennig zijn. Gebruik het daarom eerst eens voor foto’s van anderen. Oefen bijvoorbeeld met boeken van bekende fotografen of uitgevers. Zoek sterke foto’s uit en loop per beeld alle schalen langs. Omdat deze foto’s al een selectieproces hebben doorgemaakt, scoren ze waarschijnlijk goed op meerdere punten. Probeer te achterhalen welke dat zijn en noteer het. Raak je hierin geoefend, stap dan pas over op je eigen creaties.

Op een zeker moment zul je de grote lijnen gaan herkennen. Om een voorbeeld te geven: maak je bijvoorbeeld alleen maar macrofoto’s van insecten, dan kun je je favoriete beeld toch al snel op alle schalen wegen. Terwijl je al redelijk tevreden kunt zijn als je op minimaal één schaal goed presteert.

Een goede macrofoto komt tot leven door de massa van het beestje (schaal 1). Dat beestje móét natuurlijk haarscherp en gedetailleerd in beeld worden gebracht, het komt daardoor tot leven en wordt tastbaar (2). Je verrast de kijker met iets boeiends wat hij normaal niet ziet (3). Als macrofotograaf toon je op een zwaar uitvergrote manier een deel van het geheel, een universum zo groot als een luciferdoosje. Hopelijk heb je daarbij een rustige compositie gemaakt van het diertje tegen een natuurlijke achtergrond, zonder afleidende elementen (4). Met één voorbeeld laat je zo zien dat de wereld vol zit met dit soort bijzondere diertjes (5).

De grootste uitdaging ligt, zoals bij elke foto, in schaal 6: is de foto origineel? Sommige critici zijn van mening dat macrofotografie uitgerekend een voorbeeld is van ‘één keer is genoeg’. Natuurlijk gaat het erom dat je als fotograaf zelf op ontdekkingsreis gaat en dat het leerzaam is voor je techniek: laten we dat niet vergeten. Maar ben je van plan je beelden te etaleren, dan zou het erg sterk zijn wanneer je iets wezenlijks anders toont dan wat miljoenen andere fotografen al hebben gedaan. 

Focus op je kennis

Veel zal afhangen van de vraag of je een eigen, originele foto hebt gemaakt. Hier gaan we nog even dieper op in. Omdat in de fotografie tegenwoordig iedereen dezelfde uitstekende apparatuur kan gebruiken, wordt jouw visie als fotograaf het onderscheidende aspect van je creaties. De ogen, vingers en pols van een schilder zijn uniek en bepalen het schilderen in grote mate. Dat gaat veel minder op voor de handen van de fotograaf rond de lens en de ontspanknop.

Wel cruciaal zijn jouw visuele en intellectuele ‘uitrusting’. Een camera heeft (nog) geen ingebouwd selectiemechanisme  om op het juiste moment een foto te maken, en hij beweegt ook nog niet automatisch naar een goed standpunt. Dus het besluit om af te drukken is creatief je belangrijkste handeling.

Die vaak in een oogwenk gemaakte keuze is gebaseerd op een lange leerperiode. Het is belangrijk dat je na verloop van tijd gaat aanvoelen wat interessant is, en dat je steeds beter herkent wat een beeld waardevol maakt om te zien. Dat doe je door beelden goed te blijven beoordelen op wát ze nou sterk maakt. Een fotograaf die voortdurend goede beelden aflevert heeft meer dan steeds geluk. Hij is duidelijk naar iets op zoek. Goede beelden zijn een bewijs van focus van je kennis, naast je technische vaardigheid.

?Meer dan een patroon alleen: de fotograaf toont een opvallende menselijke creatie in een treinstation. De vormen hebben volume en de zwart-witgradaties scheppen diepte. (Thomas Munsters, Dancin’ On The Ceilin’)

Zoeken naar bewijs

Kort gezegd, jij moet iets te vertellen hebben, een idee overdragen, en je moet daarbij een wijsheid tonen die anders is dan die van anderen. Het komt er dus op aan dat je de werkelijkheid steeds beter leert inkaderen, letterlijk en figuurlijk, vanuit je kennis over wat beelden interessant maakt. Liefst is dat je eigen werkelijkheid.

Vergeet ook niet dat je een verantwoordelijkheid hebt als fotograaf. In ons tijdperk van selfies en miljoenen digitale camera’s heb je een belangrijke taak om het beste te maken van je beelden. Jij zet de tijd stil en bepaalt wat de kijker moet zien. Dus dat moet dan ook wel goed zijn.

Het klopt dat de meeste foto’s in een fractie van een seconde worden beoordeeld, soms meer met de buik dan met het oog. Maar voor een goede beoordeling van een beeld heb je inzicht in technieken nodig, plus een brede kennis van de kunstvorm. Het is handig als je die als fotograaf zelf ook ontwikkelt, door te blijven zoeken naar een soort esthetisch bewijs. Je leert dan steeds beter je eigen beelden te beoordelen.


Auteur: mielke

amateurfotografie, een hobby. geboren op 31 mei 1952 te gent en 30 jaar met fotografie bezig. alle vormen van fotografie hebben mijn interesse met nu een voorkeur van macro

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *